|
|
 | |  |
| მთავარი » 2012 » სექტემბერი » 26 » * * *
|
,ჩვენ რომ დღეს სამეგრელოს ვეძახით საქართველოს ტერიტორიას ცხენისწლიდან ენგურამდე, არის ჩვენი ეროვნული ისტორიის არცოდნის გამოვლინება.ეს ტერიტორია გახლავთ მხოლოდ ნაწილი ისტორიული სამეგრელოსი. დავიწყოთ იმით, რომ სამეგრელოს სამეფოსსა ზღვარს ჩრდილო–დასავლეთით, ისტორიის გარკვეულეტაპებზე, შეადგენდა მდინარე ყუბანი.
მეორესაუკუნის ძვ. ბერძენი ისტორიკოსი არია ნენიკოპსიას (დღევანდელი ტუაფსე) მოიხსენიებს “ძველილაზიკე”–სსახელით.ამასვე იმეორებსმე-V საუკუნის ანონიმი გეოგრაფი პერპილუსში, სადაც აღნიშნულია, რომ შავიზღვის სანაპიროზე, ლაიასკონცხის ჩრდილოეთით, მდებარეობს პუნკტი “ძველი ლაზიკა”
მდ. ყუბანის რაიონი რომ ოდიდგან კოლხეთის გავლენის სფეროს წარმოადგენდა,ეს ტრადიცია გრძელდებოდა აბხაზეთის (სამეგრელოს) სამეფოს შექმნისშემდგომაც მე–XVII საუკუნემდე.
(ი.ჯავახიშვილი ტ. III გვ. 328), “ბარბაროს სიტყვებით განთითქოსისე გამოდის, რომ სამეგრელოს მთავრის სამფლობელო კავკასიონის ქედამდის აღწევდა. ის ამტკიცებს, რომ ჩრდილოეთით საბედიანოს ჩერქეზეთის მთაგრეხილი საზღრავდა.”
(გ.გოგია) “1559 წელსდ.ჰომემისმიერ შედგენილ შავიზღვის რუკაზე სამეგრელო სჩრდილო საზღვარი მთავრდება იქ, სადაცმდ. ყუბანიერთვი შავზღვას”.
(თ.ბერიძე) “ცნობილი ევროპელლი მეცნიერი და მოგზაური გერბენშტეინიორ ჯერ იმყოფებოდა რუსეთში XVI საუკუნის დასაწყისში. მა ნ დაგვიტოვა რუსეთისადმი მეზობელი ქვეყნების აღწერა, სადაც ვკითხულობთ: “ყუბანისიქით არის მინგრელია”. ასევე რუსულ იისტორიოგრაფიისათვის სახელწოდება “აბხაზი” ნიშნავდამხოლოდ “მეგრელს”
მე–XVI საუკუნის სამეგრელოს სამავროსისეთისაერთაშორისო ავტორიტეტი გაჩნდა კიდევ, რომ (ი.ტაბაღუა) “ლაიოშტარდი (XVI ს.) წერს, რომ უნგრელების მიზანი იყო მეგრელების და ჩერქეზების დახმარებით თურქეთის ბატონობისაგან უნგრეთისგანთავისუფლება”.
როგორც ვიცით, მდ. ყუბანი (ნიკოფსია) იყო აბხაზეთის (სამეგრელოს) სამეფოს ჩრდილო–დასავლეთი საზღვარი და ისევე როგორც სომხური ისტორიოგრაფიისათვის სახელწოდება “აფხაზი”–სქვეშ მხოლოდ და მხოლოდ “მეგრელი” იგულისხმებოდა, ჩვენი ჩრდილომეზობლებისათვის აბხაზეთის სამეფოსამეგრელოსწარმოადგენდა და ამდენად მათთვის ყუბანის სამხრეთით სამეგრელო იყო, მიუხედავად იმისა, რომ ყუბანის სამხრეთით დიდიხანია (I საუკუნიდან) ადიღეული ტომებიიყო ჩამოსახლებული.
სამეგრელოს (აბხაზეთის) სამეფოს სამხრეთ–დასავლეთით საზღვარი ტრაპეზუნტის მხარეს მოიცავდა, ასევე ისტორიის გარკვეულ ეტაბზე.
(პ.ინგოროყვა) “ანდრია მოციქულისმიმოსვლათა მოსახსენებლის ქართულივერსიაში, რომელიც ეფთიმე მთაწმინდელს (958–1065წ.წ) ეკუთვნის, ტრაპიზონის მხარეს ეწოდება “სოფელი (ქუეყანა) მეგრელთა”.... აკათისტოს საკითხავისქართულ ვერსიაში, რომელიც გიორგი მთაწმინდელს (1009–1065 წ.წ.) ეკუთვნის, ტრაპიზონის მხარეს ასევე ეწოდება – ქუეყანასამეგრელოისა”.
... მე XVII საუკუნეში ეცგონიოტრადიციულად სამეგრელოს სამხრეთ საზღვრად ითვლებოდა “ევლიაჩუბელიც სამეგრელოს სამხრეთსა ზღვრადგონიო სასახელებს: ლაზები მდინარე ჭოროხით სამეგრელომდე აღწევენ, რადგანაცგონიო სამეგრელოს მისადგომზეა”. მოგზაურსგონიოდან 100 მილისდა შორებითმდებარე სამეგრელოს ხუთინავსადგურიგემითერთდრე–ღამეში გაუვლია და ისემიუღწევიამდინარე რიონამდე, ამდენადევლი ა სგურიის მიწა ზეფეხიარ დაუდგამს.. სამეგრელოს ფარგლებში გურიის მოთავსება ჩვენს წყაროთმცოდნეობაში ახსნილია, ერთიმხრივ, იმ ტრადიციით, რომლითაც მთელი დასავლეთ საქართველო იწოდებოდა ეგრისად. მეორე მხრივიმ ფაქტიც, რომ “სამეგრელოს ფართომნიშნელობა XVII – საუკუნეში რეალობად რჩებოდა”.
ჩვენს მიერმოძიებული მასალების შეჯერებით შეგვიძლია განვაცხადოთ: აღმოსავლეთ შავი ზღვისპირეთის ტერიტორია შემოსაზღვრული ჩრდილოეთით დიოსკურია–სებასტოპოლის (სოხუმი), სამხრეთით აფსაროსი (გონიო) და აღმოსავლეთით ლიხის ქედი იყოდა არისისტორიულისამეგრელო, ახალი წელთაღრიცხვის I საუკუნიდან დღემდე. გეოგრაფიულად ისტორიული სამეგრელო მოიცავსმდ. ჭოროხის შუადა ქვემოწელს. კოდორისქვემოწელს. სამეგრელო იყოფა შემდეგ ისტორიული მხარეებად: ოდიში, (მოიცავ სასევე ისტ. აფშილეთს) საჭყონდიდო (სენაკი, მარტვილი, აბაშა), გურია, აჭარა, კლარჯეთი, ტაო.
სამეგრელოს ტერიტორიის ჩვენს მიერშემოვასაზღვრულ სივრცეს დროის სხვადასხვა მონაკვეთებშიეწოდებოდა: კოლხეთი, ზანარეთი, ლაზიკა, სამეგრელო, აბხაზეთი, იმერეთი...
გამომდინარე აგათიასქოლასტიკოსის ლაზთაცნობილი დახასიათებიდანდ სხვა ისტორიული წყაროთა მონაცემებით, სამეგრელოს მეზობლებს შორის ყველაზე ვრცელიტერიტორია ეპყრა და შესაბამისად ყველაზე მრავალრიცხოვანი ტომიც გახლავთ. დღესაც საქართველოსმოსახლეობის უდიდესუმრავლესობას მეგრული ან მეგრულთან დაკავშირებული გვარების მატარებელნი შეადგენენ. განსხვავება ამათ შორის ის არის, რომ უმცირესმა ნაწილმა იცის თავისი გვაროვნობის წარმომავლობა, ხოლო უმრავლესობას ამაზე წარმოდგენაც არა აქვს და ჩვენ შევეცადოთ, ჩვენი შესაძლებლობების ფარგლებში, ნათელი მოეფინოთ ანისტორესიის ანუ ისტორიის არცოდნის ასეთი ფორმით გამოვლინებას."
ჯუმბერ კაკულია
|
|
ნანახია: 1068 |
დაამატა: ოდორია
|
კომენტარის დამატება შეუძლიათ მხოლოდ დარეგისტრირებულ მომხმარებლებს [ რეგისტრაცია | შესვლა ] | |
 | |  |
|
|
